Hiện nay, tỷ lệ mắc bệnh mỡ máu ngày càng tăng cao, thậm chí có nguy cơ trẻ hóa. Những chất làm tăng gánh nặng cho hệ mạch được biết đến là Triglyceride, LDL Cholesterol. Vậy LDL – C là gì? Chỉ số này ở mức bao nhiêu là cao? Hãy để Fremo.vn giải đáp giúp bạn trong bài viết dưới đây ngay bây giờ nhé!
Mục lục
LDL Cholesterol là gì?
Bên cạnh Cholesterol toàn phần, Tryglyceride hay HDL Cholesterol, LDL – C là một chỉ số thường gặp trong bảng xét nghiệm mỡ máu. Thông qua giá trị này, bác sĩ có thể lưu ý và đưa ra lời khuyên cần thiết cho từng bệnh nhân. Vậy LDL Cholesterol là gì?
LDL – C là tên viết tắt của Low Density Lipoprotein Cholesterol (Lipoprotein mật độ thấp) có vai trò vận chuyển cholesterol tới mô thông qua việc tương tác với Recepter – LDL (thụ thể) trên màng tế bào. Mỗi tế bào khác nhau sẽ có nhu cầu tiêu thụ Cholesterol riêng biệt, chính vì vậy chúng sẽ tự điều hòa sản xuất lượng thụ thể phù hợp.
Trong những trường hợp như cơ thể đang phát triển, bị đói, người mới ốm dậy… thì tế bào sẽ tăng sản xuất thụ thể LDL để lấy được lượng Cholesterol cần thiết. Ngược lại, quá trình tổng hợp Recepter – LDL sẽ giảm nếu Cholesterol đã đủ hoặc thừa.
Tuy nhiên, một vài nguyên nhân dẫn đến lượng thụ thể giảm khiến cho Cholesterol không thể vào tế bào, sẽ bị ứ đọng lại tại huyết tương và tạo nên các mảng xơ vữa trong thành mạch. Điều này khiến cho LDL Cholesterol được đánh giá là ‘mỡ xấu’, càng tăng cao thì bạn sẽ phải đối diện với hàng loạt vấn đề về tim mạch càng sớm.
Chỉ số LDL Cholesterol bao nhiêu là cao?
Như đã phân tích ở trên, chỉ số LDL Cholesterol cao sẽ dẫn đến rất nhiều biến chứng nguy hiểm. Vậy ý nghĩa của nồng độ LDL – C được thể hiện như thế nào? Bao nhiêu là cao?
- Bình thường: <100 mg/dL thay đổi cho phép trong khoảng 100 – 129 mg/dL. Đối với những người có yếu tố nguy cơ hoặc đang mang bệnh tim mạch thì nên giữ LDL Cholesterol ổn định dưới 100mg/ dL.
- Mức giới hạn cao từ 130 – 159 mg/dL
- Mức cao từ 160 – 189 mg/dL
- Mức rất cao khi ≥ 190 mg/dL
Đây là những chỉ số dành cho người trưởng thành khỏe mạnh, không có bệnh nền liên quan đến tim mạch. Đối với trẻ em, giá trị bình thường của HDL – C thấp hơn so với người lớn nên bác sĩ chuyên môn sẽ có đánh giá riêng dựa trên xét nghiệm.
Nguyên nhân nào khiến cho chỉ số LDL – C tăng cao?
Tình trạng LDL Cholesterol tăng cao trong thời gian dài có thể hình thành những mảng xơ vữa động mạch, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Một số nguyên nhân dẫn đến tăng chỉ số LDL – C có thể kể đến như:
- Yếu tố di truyền: Do các gen điều khiển sản xuất thụ thể gắn Cholesterol có thể di truyền từ bố mẹ sang con cái của họ. Nếu ở trong gia đình có người tăng mỡ máu, bạn cần xét nghiệm sớm để nhanh chóng phát hiện và chữa trị kịp thời.
- Chế độ ăn uống kém lành mạnh nếu bạn đang nạp vào cơ thể quá nhiều chất béo phức tạp như nội tạng động vật, thịt đỏ, bơ, sữa,… Đồ ăn chế biến sẵn cũng mang đến một lượng lớn Cholesterol xấu không mong muốn.
- Các thói quen xấu như hút thuốc lá, uống rượu bia là nguyên nhân hàng đầu khiến cho LDL Cholesterol tăng, đồng thời giảm HDL – C, một loại Cholesterol tốt.
- Lười vận động đồng nghĩa với việc quá trình trao đổi chất kém đi, lượng mỡ dư thừa không được chuyển hóa khiến chúng tích tụ lại trong mạch máu ngày càng nhiều.
- Một số bệnh nền gồm tiểu đường, suy giáp… làm cho bệnh nhân thường có nồng độ LDL Cholesterol cao hơn so với bình thường.
- Việc sử dụng các loại thuốc như cường estrogen, corticoid, ức chế beta… khiến bạn phải chịu tác dụng phụ tăng mỡ máu.
Nguy cơ từ LDL – Cholesterol tăng cao
Hàm lượng LDL Cholesterol tăng quá cao trong máu kéo theo sự ứ đọng của nhiều chất khác trong thành mạch. Khi đó, mảng xơ vữa xuất hiện ở nhiều nơi khiến cho mạch máu bị tắc nghẽn, không còn lưu thông trơn tru như bình thường nữa.
Điều này cũng là nguyên nhân khởi phát những căn bệnh nguy hiểm như:
- Bệnh tim, điển hình là cơn đau thắt ngực do con đường vận chuyển máu bị tắc nghẽn, không đáp ứng đủ nhu cầu oxy cho tim hoạt động.
- Bệnh động mạch ngoại vi thường xuất hiện triệu chứng ở chi trên, chi dưới bởi cơn đau cách hồi, tím thậm chí hoại tử vùng bị tắc.
Nếu không điều trị kịp thời, biến chứng của bệnh có thể khiến cho bạn buộc phải cắt cụt chi hoặc các bộ phận liên quan.
- Nhồi máu cơ tim, đột quỵ, nhồi máu phổi, nhồi máu mạc treo,… là những căn bệnh thầm lặng, đe dọa trực tiếp đến tính mạng của bạn.
Khi mảng xơ vữa bị bong ra, cục máu đông sẽ hình thành và di chuyển đến bất cứ vị trí nào trong cơ thể, gây tổn thương tại nơi mà chúng lưu trú.
Thang điểm SCORE phân tầng nguy cơ tim mạch
Thang điểm SCORE được thể hiện dưới dạng biểu đồ màu, dành cho 2 vùng hoàn toàn khác biệt là Tây Âu (nơi có nguy cơ cao) và Đông Âu (nơi có nguy cơ thấp). Tại Việt Nam, bạn có thể tham khảo biểu đồ nguy cơ thấp như dưới đây:
Nhìn vào biểu đồ trên, bạn cũng đã phần nào hiểu được những yếu tố nguy cơ dẫn đến biến chứng về tim mạch rồi đúng không nào? Dựa vào thang điểm, bác sĩ chuyên môn sẽ đánh giá tình trạng của bệnh nhân thông qua 4 mức độ như sau:
- Nguy cơ rất cao: Bao gồm những đối tượng có một hay nhiều yếu tố như bệnh tim mạch đã được chẩn đoán trước đó, bệnh nhân đái tháo đường có tổn thương cơ quan đích, bệnh thận mạn mức độ trung bình – nặng, điểm SCORE ≥ 10%.
- Nguy cơ cao: Đặc biệt lưu ý với những người có yếu tố nguy cơ rõ rệt gồm bố mẹ hoặc con cái mắc bệnh rối loạn lipid máu, tăng huyết áp. Ngoài ra, điểm SCORE sẽ dao động từ ≥ 5% và < 10%.
- Nguy cơ trung bình: Khi thang điểm SCORE ≥1% và < 5%.
- Nguy cơ thấp: Gồm những đối tượng có SCORE < 1%.
Cách cải thiện nồng độ LDL – C trong máu
Từ các nguyên nhân dẫn đến tăng nồng độ LDL Cholesterol trong máu, bạn hoàn toàn có thể chủ động cải thiện chỉ số này thông qua một vài lưu ý như sau:
Ăn chất béo tốt, giảm chất béo xấu
Chúng ta không thể phủ nhận vai trò quan trọng của Cholesterol đối với cơ thể của mình. Vậy nên, ngoài việc giảm LDL – C, bạn cũng nên bổ sung thêm nhiều thực phẩm làm tăng ‘mỡ tốt’ HDL – C để ngăn ngừa các nguy cơ về bệnh tim mạch.
Bạn nên ưu tiên dùng những chất béo có lợi trong các loại hạt có dầu: Hạt óc chó, hạt điều, vừng, dầu oliu… Ngoài ra, một loại acid béo tốt mà người mắc bệnh mỡ máu không nên bỏ qua đó chính là Omega – 3. Các loại cá vùng lạnh như cá hồi, cá thu, cá tầm,… có hàm lượng Omega – 3 cao, mang đến nhiều lợi ích cho cơ thể. Bạn nên kết hợp những loại thực phẩm đa dạng, duy trì chế độ ăn ít muối, hạn chế đường để có hiệu quả tối ưu nhất.
Bên cạnh đó, người bệnh cũng nên hạn chế những thực phẩm chứa nhiều chất béo xấu như thịt đỏ, nội tạng động vật, sữa béo, bơ, đồ ăn nhanh,… Việc xây dựng một chế độ ăn lành mạnh là vô cùng quan trọng nhằm kiểm soát tốt nồng độ Cholesterol trong máu.
Bỏ những thói quen xấu
Bạn có biết rằng, khói thuốc lá có khả năng làm giảm Cholesterol tốt, đồng thời tăng LDL – C và Tryglyceride gây ra hiện tượng xơ vữa động mạch hay không? Mặt khác, đây còn là ‘chất độc’ khiến cho quá trình chuyển hóa của cơ thể kém hiệu quả, đào thải mỡ thừa trở nên khó khăn hơn.
Một thói quen xấu khác mà nhiều người thường mắc phải đó là uống quá nhiều rượu, khiến cho gan tăng sản xuất các acid béo, từ đó làm tăng LDL Cholesterol trong máu. Việc lười vận động cũng là nguyên nhân làm rối loạn mỡ máu, bởi sự lưu thông máu bị hạn chế, Cholesterol thừa không được chuyển đến gan để đào thải ra ngoài.
Chính vì thế, từ ngay bây giờ, bạn nên duy trì một lối sống khoa học, bỏ các thói quen xấu gồm hút thuốc, uống rượu, lười vận động… Để quá trình này được dễ dàng hơn, bạn hãy tìm kiếm những hoạt động bổ ích như tập thể dục, đọc sách, học một ngôn ngữ mới,… theo sở thích của mình.
Lựa chọn phương thức vận động phù hợp
Vận động là một phương pháp đơn giản để giảm cân, tăng lưu thông máu và kết quả là điều hòa được nồng độ LDL Cholesterol của bạn. Nếu có điều kiện, bạn nên đăng ký tại một phòng tập chuyên nghiệp để rèn luyện cơ thể theo kế hoạch. Tuy nhiên, mỗi người có thể vận động bằng các bơi lội, yoga, đạp xe, đi bộ… miễn sao cảm thấy thoải mái nhất.
Vận động thường xuyên và hợp lý không chỉ giúp bạn điều hòa mỡ máu mà còn là cách tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên. Điều bạn cần là duy trì việc tập luyện khoa học kết hợp ăn uống lành mạnh, giữ cho tinh thần luôn vui vẻ và tràn đầy năng lượng.
Sử dụng thuốc
Khi những cách cải thiện nồng độ LDL – C trên không hiệu quả, bạn buộc phải sử dụng theo theo hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ. Các loại thuốc đầu tay trong điều trị rối loạn lipid máu có thể kể đến bao gồm:
- Statin là lựa chọn hàng đầu với mục đích giảm LDL Cholesterol máu. Tác dụng không mong muốn của Statin đó là gây độc cho gan vậy nên bạn cần làm xét nghiệm định kỳ để kiểm soát nồng độ men gan trong mức bình thường.
- Fibrates như fenofibrate và gemfibrozil có tác dụng ức chế tổng hợp Trygyceride tại gan, từ đó làm giảm lượng Cholesterol xấu như LDL – C, ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
Tuy nhiên, Fibrates có thể gây ra những tác dụng phụ như rối loạn đông máu, viêm tụy, viêm gan, nhược cơ,… Đặc biệt, các biến chứng này sẽ trở nên nguy hiểm hơn khi kết hợp với Statin, cần cẩn thận với những người mắc bệnh về gan, thận.
- Acid Nicotinic đã khắc phục được nhược điểm khi kết hợp với Statin của Fibrates. Bên cạnh đó, đây còn là hoạt chất tác động đến hầu hết mọi loại Cholesterol trong cơ thể, điều trị được nhiều dạng rối loạn mỡ máu khác nhau.
- Renins gắn với acid mật là nhóm thuốc làm ức chế khả năng gắn và hấp thu chất béo tại đường tiêu hóa. Ngoài ra, chúng còn tăng sản xuất thụ thể LDL – C nên giảm được lượng Cholesterol dư thừa trong máu.
Tác dụng phụ của Renins gắn với acid mật thường xuất hiện ngay khi sử dụng liều thấp, được thể hiện bằng các triệu chứng nôn, buồn nôn, khó tiêu, đầy bụng…
- Các acid béo Omega – 3 như EPA và DHA có khả năng giảm nồng độ LDL Cholesterol. Thế nhưng, khi dùng quá liều Omega – 3 có thể gây ra những tác dụng không mong muốn như rối loạn đông máu, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng.
Giảm LDL Cholesterol từ thảo dược an toàn
Bên cạnh việc sinh hoạt và dùng thuốc đều đặn, bạn cũng có thể bổ sung thêm thực phẩm chức năng giúp ổn định mỡ máu một cách an toàn, hiệu quả. Fremo là một sản phẩm đã được tin dùng và đánh giá cao, ứng dụng công nghệ tiên tiến nhất hiện nay.
Với 3 dược liệu chính là Bụp giấm, Xạ đen, Giảo cố lam, Fremo đã mang đến ưu điểm đột phá như giảm LDL đến 27,77%, đóng góp vai trò quan trọng trong điều trị rối loạn mỡ máu. Hơn thế nữa, sản phẩm còn được bào chế 100% từ các thảo dược thiên nhiên, vô cùng lành tính và không gây ra các tác dụng phụ kể cả khi sử dụng lâu dài.
Có thể khẳng định rằng, Fremo là một lựa chọn đáng tin cậy cho những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ, thừa cân, rối loạn mỡ máu. Công dụng ức chế sinh tổng hợp lipid cũng như đưa mức LDL Cholesterol về mức cho phép đã ngăn ngừa quá trình hình thành mảng xơ vữa, giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm như tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, đột quỵ…
Lời kết
Bài viết đã cung cấp một vài thông tin mà bạn cần biết về LDL – C cũng như cách cải thiện nồng độ Cholesterol trong máu hiệu quả. Chắc chắn rằng, những lưu ý trên sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc cân bằng mỡ máu, nâng cao và cải thiện sức khỏe của chính bản thân mình!
Tham khảo thêm tại:
https://medlatec.vn/tin-tuc/xet-nghiem-ldl–mot-dau-hieu-canh-bao-cho-suc-khoe-cua-ban-s159-n17724
http://benhvien108.vn/roi-loan-lipid-mau-va-nguy-co-benh-tim-mach.htm
https://www.health.harvard.edu/blog/ldl-cholesterol-how-low-can-you-safely-go-2020012018638
