Rối loạn mỡ máu là một chứng bệnh phổ biến toàn cầu, một “kẻ thù giấu mặt” đe dọa tới sức khỏe và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: xơ vữa động mạch, đột quỵ, gan nhiễm mỡ… Vậy rối loạn mỡ máu là bệnh gì? Cách điều trị ra sao? Hãy tham khảo bài viết dưới đây để tìm câu trả lời nhé!
Mục lục
- Rối loạn mỡ máu là bệnh gì?
- Ai có nguy cơ cao mắc phải rối loạn mỡ máu
- Một số triệu chứng của rối loạn mỡ máu
- Chẩn đoán rối loạn mỡ máu như thế nào?
- Chứng rối loạn mỡ máu có nguy hiểm không?
- Cách điều trị rối loạn mỡ máu
- Bổ sung FREMO để phòng ngừa rối loạn mỡ máu
- Lắng nghe GS. TS Nguyễn Lân Việt – nguyên Viện trưởng Viện Tim mạch giải đáp về rối loạn lipid máu
Rối loạn mỡ máu là bệnh gì?
Mỡ máu gồm 4 thành phần quan trọng là: Cholesterol toàn phần, LDL-Cholesterol, HDL-Cholesterol, Triglyceride. Bình thường, nồng độ các chất trong máu sẽ duy trì ở một chỉ số nhất định, giúp những chất này thực hiện tốt chức năng của nó. Nhờ vậy, cơ thể được khỏe mạnh, các cơ quan hoạt động bình thường.
Tuy nhiên, vì một lý do nào đó mà nồng độ của một hoặc nhiều loại chất béo trong máu quá cao hoặc quá thấp thì sẽ gây ra rối loạn mỡ máu. Chứng bệnh này thường biểu hiện qua 3 chỉ số: tăng Cholesterol “xấu” (LDL-C), tăng Triglyceride hoặc thiếu Cholesterol “tốt” (HDL-C).
Mặc dù không phải bệnh cấp tính, nhưng rối loạn mỡ máu nếu không được chữa trị kịp thời sẽ để lại những biến chứng nguy hiểm và ảnh hưởng lớn tới sức khỏe của bạn như: xơ vữa động mạch, gan nhiễm mỡ, đái tháo đường, đột quỵ…
Ai có nguy cơ cao mắc phải rối loạn mỡ máu
Hiện nay, số lượng người mắc bệnh mỡ máu ngày càng tăng, riêng tại Việt Nam tỷ lệ mắc căn bệnh này lên đến 29,1%. Đặc biệt, nhóm người dưới đây sẽ có nguy cơ mắc rối loạn mỡ máu cao hơn so với người bình thường:
- Người có bệnh bẩm sinh: tăng Chylomicron máu có tính gia đình, thiếu enzym LPL, Apo-CII…
- Bệnh nhân đái tháo đường: hoạt tính enzym Lipoprotein Lipase giảm dẫn đến nồng độ Triglyceride máu tăng, bám nhiều vào thành mạch, cản trở quá trình lưu thông máu.
- Bệnh nhân suy giáp: lượng hormon tuyến giáp sản xuất ra ít gây nên tổn thương các mô và các rối loạn chuyển hóa, trong đó có chuyển hóa lipid.
- Tiền sử gia đình: có người thân bị bệnh tim mạch, bệnh mỡ máu, xơ vữa động mạch,…
- Những người có lối sống không lành mạnh: thường xuyên ăn các loại thức ăn giàu chất béo bão hòa, uống nhiều bia rượu, hút thuốc lá, lười vận động, béo phì…
- Người cao tuổi: khi về già chức năng một số cơ quan suy giảm, đặc biệt là các cơ quan điều tiết mỡ máu như gan, mật. Điều này cản trở quá trình vận chuyển mỡ thừa về gan để đào thải ra ngoài, làm tăng nguy cơ tích tụ mỡ trong lòng mạch gây mỡ máu cao.
Một số triệu chứng của rối loạn mỡ máu
Rối loạn lipid máu là một quá trình chuyển biến sinh học, xảy ra trong một thời gian dài nên tình trạng này hiếm có triệu chứng đặc trưng. Bệnh thường chỉ được phát hiện qua xét nghiệm máu khi người bệnh khám sức khỏe tổng quát hay thăm khám một bệnh nào khác.
Mặc dù khó nhận biết nhưng theo các bác sĩ chuyên khoa một số biểu hiện sau có thể là dấu hiệu, triệu chứng rối loạn mỡ máu:
- Xuất hiện các nốt phồng nhỏ: màu vàng nhạt, không đau, không ngứa. Thường mọc trên da mắt, khủy tay, bắp đùi, gót chân.
- Chân đau, tê bì và lạnh: do mỡ máu tăng cao làm cho mạch máu bị tắc nghẽn, máu không được lưu thông đến chân khiến chân bị tê bì, sưng tấy, đau nhức, các khớp ngón chân mệt mỏi. Không những thế, do thiếu máu nên bàn chân và chân cũng dễ bị lạnh hơn.
- Huyết áp không ổn định: biểu hiện là vã mồ hôi, buồn nôn, hoa mắt chóng mặt, mệt mỏi, thở ngắn, dốc…
- Một số triệu chứng về tiêu hóa: ăn uống đầy bụng, ậm ạch khó tiêu do chất béo dư thừa trong máu và gan ảnh hưởng tới quá trình trao đổi chất và tiêu hóa.
- Xuất hiện các biểu hiện về tim mạch: đau thắt ngực, cảm giác đau tức, nặng ngực, cảm giác bị bóp nghẹt, đau lan ra 2 cánh tay và sau lưng.
Chẩn đoán rối loạn mỡ máu như thế nào?
Khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, bạn cần đến các cơ sở y tế để làm xét nghiệm mỡ máu để chẩn đoán xác định. Bộ xét nghiệm này gồm 4 chỉ số: Cholesterol toàn phần, LDL-Cholesterol, HDL-Cholesterol và Triglyceride.
Sau khi có kết quả, các bác sĩ sẽ tham chiếu với các giá trị chuẩn và tình trạng cơ thể bệnh nhân để đánh giá xem có bị rối loạn lipid máu hay các bệnh liên quan khác như xơ vữa động mạch, tiểu đường, tim mạch không.
Bạn có thể tham khảo bảng chỉ số mỡ máu dưới đây:
Có thể xét nghiệm lần đầu các chỉ số của bạn đều trong ngưỡng bình thường tuy nhiên những con số này có thể thay đổi từ năm này qua năm khác. Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo tốt nhất nên đi làm xét nghiệm định kì 2-3 năm/lần để phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh gặp phải.
Chứng rối loạn mỡ máu có nguy hiểm không?
Vì chứng bệnh này không có triệu chứng rõ ràng nên người bệnh hay chủ quan, mất cảnh giác, không điều trị và phòng ngừa dẫn tới các biến chứng nguy hiểm như:
Xơ vữa động mạch
Tại Việt Nam những năm gần đây, tỷ lệ người bị xơ vữa động mạch ngày càng tăng cao và có xu hướng trẻ hóa. Rối loạn mỡ máu được xem là tác nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng đó.
Khi nồng độ lipid trong máu tăng cao, chúng sẽ hình thành các mảng xơ vữa, tích tụ và bám vào thành động mạch. Hậu quả làm hẹp lòng mạch, lâu dần gây cản trở hoặc tắc nghẽn hoàn toàn máu lưu thông đến các bộ phận khác.
Nhồi máu cơ tim
Theo thời gian, các mảng xơ vữa phát triển dày lên, nó có thể nứt vỡ và tạo thành cục máu đông làm các động mạch vành bị tắc nghẽn hoặc thu hẹp, ảnh hưởng đến khả năng vận chuyển máu và oxy đến tim.
Khi máu không cung cấp đủ cho tim sẽ gây nên các cơn khó thở, đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim. Biến chứng này thường xảy ra đột ngột, không báo trước. Nếu không được cấp cứu ngay lập tức, bệnh nhân có thể chết trước khi nhập viện.
Đột quỵ
Tương tự như biến chứng nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não (đột quỵ) xảy ra khi Cholesterol bám vào thành mạch, hình thành các mảng xơ vữa. Các mảng bám này có thể vỡ ra, tạo thành cục máu đông di chuyển lên các mạch máu não và có thể tắc lại sẽ gây ra tai biến.
Mức độ tai biến có thể nặng nhẹ khác nhau tuy vậy chúng đều ảnh hưởng đến sức khoẻ. Nhẹ thì có thể hồi phục sau một thời gian điều trị (có để lại di chứng như méo miệng, khó nói…) còn nặng thì có thể bị liệt nửa người, mất ý thức, thậm chí tử vong.
Gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ là sự tích lũy chất béo vượt quá 5% trọng lượng của gan. Tình trạng này diễn ra lâu dài sẽ làm suy giảm chức năng gan, xơ gan nguy hại đến sức khỏe của người bệnh.
Cách điều trị rối loạn mỡ máu
Như chúng tôi đã chia sẻ ở trên, rối loạn mỡ máu gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm vì vậy việc chữa trị là vô cùng quan trọng. Bạn có thể áp dụng các một số cách điều trị sau:
Biện pháp không dùng thuốc
Đối với trường hợp chỉ số LDL-Cholesterol hoặc Triglyceride tăng không đáng kể, bác sĩ sẽ khuyến nghị bạn áp dụng lối sống lành mạnh kết hợp với dùng một số loại thảo dược trong vài tháng trước khi cân nhắc đến phương pháp điều trị y tế.
Xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh
Đầu tiên, bạn cần giảm lượng chất béo trong khẩu phần ăn xuống dưới 25% tổng năng lượng cung cấp cho cơ thể bằng cách tăng cường bổ sung rau xanh và hoa quả. Đặc biệt, ăn những loại rau củ quả giàu vitamin A, B1, C, E như: bông cải xanh, rau bina, cà rốt, cam, kiwi…
Đồng thời nên kiêng chất béo bão hòa, thay vào đó là dùng dầu thực vật, sữa tách béo, cá, các loại hạt ngũ cốc. Nói không với thức ăn nhanh, đồ chế biến sẵn. Hạn chế ăn các thực phẩm có hàm lượng Cholesterol cao như thịt đỏ, nội tạng động vật, lòng đỏ trứng gà, não,…
Bỏ thuốc lá, hạn chế uống rượu bia giúp cải thiện chỉ số HDL-Cholesterol và ngăn ngừa các nguy cơ tim mạch. Không chỉ vậy, bạn còn nên uống đủ 1,5-2 lít nước mỗi ngày để giúp cơ thể đào thải những chất có hại, đem lại cơ thể khoẻ mạnh.
Tăng cường vận động
Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên là cách giúp bạn tăng cường trao đổi chất, đốt cháy mỡ thừa, giảm Cholesterol xấu. Nên dành thời gian ít nhất 30-45 phút mỗi ngày để luyện tập thể dục thể thao như chạy bộ, cầu lông, yoga, bơi lội,…
Duy trì cân nặng lý tưởng
Tình trạng thừa cân, béo phì gây ra một số thay đổi sinh hóa trong cơ thể, làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, tăng huyết áp và bệnh tiểu đường. Vì vậy, việc duy trì cân nặng lý tưởng là vô cùng quan trọng.
Bạn cần giảm năng lượng trong khẩu phần ăn hàng ngày dần dần, mỗi tuần giảm khoảng 300 kcalo so với khẩu phần trước cho đến khi đạt được cân nặng như mong muốn. Tuyệt đối không nhịn ăn hay áp dụng phương pháp giảm cân cấp tốc rất có hại cho sức khoẻ.
Sử dụng thảo dược thiên nhiên
Hiện nay, phương pháp sử dụng thảo dược trong điều trị các bệnh lý nói chung và rối loạn mỡ máu nói riêng đang được nhiều người tin dùng. Bởi tính an toàn, hiệu quả, hạn chế tối đa tác dụng phụ không mong muốn mà nó mang lại. Bạn có thể tham khảo một số loại dược liệu dưới đây:
Giảo cổ lam
Trong dân gian, giảo cổ lam còn được gọi là ngũ diệp sâm, cây trường thọ. Không chỉ vậy, vị cây thuốc này còn được coi là thần dược có thể chữa được nhiều bệnh bao gồm cả rối loạn mỡ máu.
Trong giảo cổ lam chứa chất gypenoside có khả năng làm giảm nồng độ Triglyceride trong máu, giảm nồng độ Cholesterol toàn phần. Ngoài ra, giảo cổ lam còn tốt cho tim mạch vì có chất adenosine. Đồng thời, tăng cường hệ miễn dịch, giảm căng thẳng, bảo vệ tốt chức năng của gan.
👉Cách thực hiện: Chuẩn bị 25g giảo cổ lam 25g, 25g dây thìa canh. Rửa sạch, cho vào nấu cùng với 1 lít nước, đun sôi nhỏ lửa khoảng 20-30 phút thì tắt bếp. Sau đó để nguội và chia nước trên thành 3 phần uống trong ngày và trước bữa ăn khoảng 15 phút.
Xạ đen
Cây xạ đen từ lâu đã là một loại dược liệu phổ biến với nhiều công dụng khác nhau như hỗ trợ điều trị ung thư, ngăn ngừa máu nhiễm mỡ hay gan nhiễm mỡ,…Uống nước sắc từ cây xạ đen mỗi ngày, chỉ số mỡ máu sẽ được cải thiện rất tốt.
👉Cách thực hiện: chuẩn bị 50g lá xạ đen phơi khô. Sau đó thì cho vào 2 lít nước đã đun sôi trong khoảng 10 – 15 phút, hãm lấy nước và uống hàng ngày. Bạn có thể uống thay thế cho nước lọc.
Bụp giấm
Bụp giấm hay Atiso đỏ là một trong các loại thảo dược quý có tác dụng cao trong việc hỗ trợ điều trị bệnh rối loạn mỡ máu.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Y khoa Hoa Kỳ cho thấy: Hoạt chất Hibithocin chiết xuất từ đài hoa bụp giấm giúp thay đổi một cách ấn tượng các chỉ số mỡ máu bị rối loạn và đưa về mức cân bằng.
👉Cách thực hiện: chuẩn bị 30g hoa bụp giấm hoa khô, rửa sạch. Cho vào ấm với khoảng 1 lít nước, đun sôi 15 phút. Có thể thêm đường và uống hết trong ngày. Sử dụng kiên trì đều đặn hàng ngày sẽ thấy hiệu quả rõ rệt.
Biện pháp dùng thuốc
Sau khi đã áp dụng các biện pháp điều trị không dùng thuốc nói trên từ 4-6 tháng mà vẫn không cải thiện được tình trạng rối loạn mỡ máu thì các bác sĩ sẽ kê cho bạn một số loại thuốc sau đây:
- Statins (Simvastatin, Lovastatin): là nhóm thuốc được chỉ định rộng rãi nhất. Chúng có thể làm giảm sinh tổng hợp Cholesterol, chủ yếu ở gan bằng cách ức chế cạnh tranh HMG-CoA reductase.
- Fibrates (fenofibrate và gemfibrozil): có tác dụng ức chế quá trình sinh tổng hợp Triglycerid ở gan, làm giảm LDL-Cholesterol , giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch. Nếu bạn bị bệnh thận hoặc gan thì không nên sử dụng loại thuốc này.
- Niacin (hay còn gọi là axit nicotinic): Thuốc có thể làm giảm chỉ số Triglyceride và LDL-Cholesterol. Niacin có thể tương tác với các loại thuốc khác và gây ra tác dụng phụ đáng kể, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Các acid béo omega-3 (EPA, DHA): là các thành phần chứa trong dầu cá có thể giúp giảm mức chỉ số mỡ máu. Tuy nhiên, dầu cá sử dụng với hàm lượng cao có thể gây cản trở quá trình đông máu, cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi có ý định sử dụng.
Bổ sung FREMO để phòng ngừa rối loạn mỡ máu
Bên cạnh việc xây dựng lối sống lành mạnh thì bạn có thể kết hợp với FREMO để phòng ngừa và hỗ trợ điều trị rối loạn mỡ máu an toàn, hiệu quả. Sản phẩm có nguồn gốc 100% gồm các loại dược liệu quý như: giảo cổ lam, bụp giấm, xạ đen, nga truật, táo mèo, hoàng bá.
FREMO đã được chứng minh giảm nồng độ Cholesterol xấu và Triglyceride trong máu, tăng Cholesterol tốt, bảo vệ tế bào gan. Đặc biệt, có thể sử dụng lâu dài mà không gây ra tác dụng phụ.
Lắng nghe GS. TS Nguyễn Lân Việt – nguyên Viện trưởng Viện Tim mạch giải đáp về rối loạn lipid máu
Lời kết
Qua bài viết này, hy vọng những thông tin chúng tôi cung cấp đã giúp bạn trả lời được câu hỏi “rối loạn mỡ máu là gì?”. Hãy duy trì lối sống khỏe mạnh, xét nghiệm mỡ máu định kỳ để phát hiện sớm và phòng ngừa được các biến chứng nguy hiểm nhé !
Tài liệu tham khảo
- Phòng ngừa và điều trị bệnh rối loạn mỡ máu: https://tuoitre.vn/phong-ngua-va-dieu-tri-benh-roi-loan-mo-mau-1268380.htm
- Nghiên cứu lâm sàng về tác dụng của Hibithocin từ đài hoa Bụp giấm được công bố trên Pubmed: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5787994/
