Xơ vữa động mạch là căn bệnh nguy hiểm có thể tạo tổn thương đồng thời ở nhiều cơ quan. Sự nguy hiểm của bệnh được thể hiện qua quá trình tiến triển thầm lặng rồi đột ngột xuất hiện dưới các biến chứng: bệnh lý tim mạch, đột quỵ, thậm chí là tử vong. Để ngăn chặn quá trình này, người bệnh cần nhận biết sớm triệu chứng xơ vữa động mạch và có biện pháp điều trị kịp thời.
Mục lục
Xơ vữa động mạch là gì?
Xơ vữa động mạch là tình trạng động mạch bị xâm lấn bởi các mảng bám nội mạc (mảng xơ vữa). Các mảng bám này được tạo thành từ: lipid (chất béo), tế bào cơ trơn, tế bào viêm và mô liên kết. Khi mảng xơ vữa dày lên, lòng động mạch bị thu hẹp dẫn đến giảm lưu thông máu và giảm cung cấp oxy đến các cơ quan quan trọng của cơ thể. Mặt khác, mảng xơ vữa còn khiến động mạch giảm đàn hồi, trở nên cứng và tăng nguy cơ vỡ động mạch.

Xơ vữa động mạch có thể được phát hiện sớm dựa trên kết quả xét nghiệm như: dấu hiệu của vệt mỡ hay sự tích tụ các tế bào bọt chứa lipid trong lớp nội mạc của động mạch. Thế nhưng, các triệu chứng lâm sàng ở giai đoạn đầu của bệnh rất mờ nhạt. Nếu muốn nhận biết xơ vữa động mạch dựa vào triệu chứng, người bệnh cần lưu tâm từ những dấu hiệu bất thường nhỏ nhất trên cơ thể.
☛ Tham khảo đầy đủ qua bài: Xơ vữa động mạch từ nguyên nhân đến điều trị
Dấu hiệu nhận biết xơ vữa ở từng động mạch
Những dấu hiệu xơ vữa động mạch thường chỉ xuất hiện rõ ràng khi lòng mạch bị thu hẹp nghiêm trọng hoặc tắc hoàn toàn. Tùy vào động mạch bị xơ vữa mà người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng khác nhau. Dưới đây là dấu hiệu xơ vữa mạch máu trong từng trường hợp cụ thể.
Xơ vữa động mạch vành
Động mạch vành là mạch máu giàu oxy cho tim của bạn. Vì vậy, khi mảng bám thu hẹp hoặc tắc nghẽn các động mạch này người bệnh sẽ gặp phải tình trạng tim thiếu máu cục bộ.

Triệu chứng xơ vữa động mạch vành gồm có:
- Cơn đau thắt ngực
- Đau lan tỏa tại vai, cánh tay, cổ, hàm hoặc lưng.
- Khó thở
- Rối loạn nhịp tim
- Đánh trống ngực
☛ Chi tiết trong bài: Bệnh xơ vữa động mạch vành
Xơ vữa động mạch cảnh
Động mạch cảnh là hệ thống mạch máu cung cấp máu giàu oxy cho não của bạn. Nếu lòng mạch xuất hiện các mảng xơ vữa dẫn đến bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn sẽ dẫn đến tình trạng thiếu máu lên não và tăng nguy cơ đột quỵ.

Các dấu hiệu cho thấy bạn có thể đang bị xơ vữa động mạch cảnh gồm có:
- Bủn rủn người
- Tê liệt vùng mặt, cánh tay, chân hoặc một bên của cơ thể
- Rối loạn tâm thần, mất ngủ
- Rối loạn ngôn ngữ, khó phát âm
- Khó nhìn ở một hoặc cả hai mắt
- Rối loạn hô hấp
- Mất thăng bằng, chóng mặt, dễ ngã
- Khó phối hợp vận động của các bộ phận
- Mất ý thức
- Đau đầu đột ngột và dữ dội
☛ Tham khảo đầy đủ: Bệnh xơ vữa động mạch cảnh
Xơ vữa động mạch ngoại vi
Động mạch ngoại vi là hệ thống mạch máu cung cấp máu giàu oxy cho: chân, tay và xương chậu. Vậy nên, khi lòng mạch bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn bởi các mảng bám, người bệnh có thể mắc bệnh động mạch ngoại vi.

Triệu chứng xơ vữa động mạch ngoại vi gồm có: Tê bì, đau nhức và nhiễm trùng ở chân, tay và vùng hông.
☛ Tham khảo thêm: Xơ vữa tĩnh mạch chân là gì?
Xơ vữa động mạch thận
Động mạch thận có chức năng cung cấp máu giàu oxy cho thận của bạn. Nếu mảng bám tích tụ trong các động mạch này, bạn có thể mắc bệnh thận mãn tính dẫn đến suy giảm chức năng thận.

Xơ vữa động mạch thận thường không gây ra triệu chứng ở giai đoạn đầu. Chỉ khi bệnh trở nặng, người bệnh mới có thể nhận thấy các triệu chứng như: mệt mỏi, rối loạn tiểu tiện, chán ăn buồn nôn (cảm giác đau bụng), sưng hoặc tê ngứa bàn tay – bàn chân, khó tập trung.
Xơ vữa động mạch có nguy hiểm không?
Xơ vữa động mạch bệnh lý nghiêm trọng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cơ thể. Tùy vào vị trí và mức độ của mảng xơ vữa mà người bệnh có thể gặp phải những biến chứng khác nhau.
Biến chứng do xơ vữa động mạch vành
Động mạch vành có chức năng cấp máu cho tim. Vì vậy, tổn thương ở động mạch này có thể gây ra các biến chứng tại tim khiến người bệnh gặp nguy hiểm.

Một số biến chứng xơ vữa động mạch vành gây ra như:
- Bệnh tim mạch vành (hay bệnh động mạch vành): Do các mảng xơ vữa thu hẹp động mạch vành dẫn đến tim bị thiếu máu và thiếu oxy cục bộ. Bệnh có thể dẫn đến các cơn đau ngực, nhồi máu cơ tim hoặc ngừng tim đột ngột.
- Suy tim: Xảy ra khi mảng xơ vữa chiếm 75% lòng động mạch vành dẫn đến cơ tim thiếu máu. Tình trạng này khiến khả năng co bóp của tim yếu đi và cơn đau thắt ngực xuất hiện đột ngột, ngay cả khi bạn đang nghỉ ngơi.
- Nhồi máu cơ tim: Xuất hiện khi mảng xơ vữa bịt kín lòng động mạch vàng. Cơ tim không nhận được máu dẫn đến hoại tử và gây ra cơn đau thắt ngực dữ dội. Trường hợp xấu nhất là người bệnh có thể tử vong do động mạch nhánh nuôi nút nhịp tim bị cục máu đông hoặc mảnh xơ vữa làm tắc.
Biến chứng do xơ vữa động mạch cảnh

Động mạch vành là hệ thống mạch máu dẫn máu giàu oxy lên nuôi não. Vậy nên, khi động mạch vành bị hẹp, tắc hoặc vỡ do mảng xơ vữa sẽ khiến người bệnh gặp nguy hiểm bởi những biến chứng sau:
- Liệt nửa người: Xuất hiện khi các mô não điều khiển dây thần kinh vận động bị tổn thương do thiếu máu nuôi dưỡng.
- Mất thị lực đột ngột: Xảy ra khi động mạch võng mạc trung tâm bị các mảng xơ vữa làm tắc nghẽn. Người bệnh có thể bị mất thị lực ở một hoặc cả hai mắt.
- Đột quỵ: Là tình trạng não bị tổn thương vĩnh viễn do máu mảng xơ vữa chặn hoàn toàn lưu lượng máu lưu thông trên não. Đây là biến chứng dễ gặp và nguy hiểm nhất có thể khiến người bệnh tử vong.
Biến chứng do xơ vữa động mạch ngoại biên
Động mạch ngoại biên là hệ thống cung cấp máu nuôi dưỡng các chi. Vì vậy, xơ vữa động mạch này có thể khiến bạn gặp phải các biến chứng liên quan đến chức năng vận động như: đau cơ không rõ nguyên nhân, mất khả năng cầm nắm vật, hoại tử mô dẫn đến cắt bỏ chi.
Biến chứng do xơ vữa động mạch thận

Xuất hiện khi các mảng xơ vữa ngăn cản máu giàu oxy tới nuôi dưỡng thận. Tình trạng này khiến chức năng lọc máu của thận bị suy giảm. Trường hợp nặng, người bệnh có thể bị suy thận, thậm chí tử vong nếu thận bị hư hại hoàn toàn.
Phình mạch
Phình mạch là biến chứng có thể xuất hiện ở tất cả các động mạch lớn có mảng xơ vữa. Tình trạng này xảy ra khi mảng xơ vữa bít kín lòng mạch khiến lòng mạch bị giãn to ra để máu có thể lưu thông qua.

Người bị phình mạch máu có thể tử vong do mạch bị giãn quá mức và vỡ gây xuất huyết. Thống kê cho thấy, có đến 25% người bị biến chứng phình mạch tử vong trước khi đến bệnh viện và 51% tử vong trước khi kịp làm phẫu thuật.
Khi có dấu hiệu xơ vữa động mạch phải làm gì?
Xơ vữa động mạch được các bác sĩ xếp vào nhóm bệnh lý nguy hiểm cần được xử lý càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, bạn cũng không nên quá lo lắng khi nghi ngờ mình đang có triệu chứng xơ vữa động mạch. Bạn hãy bình tĩnh và thực hiện theo những hướng dẫn dưới đây.
Thăm khám chẩn đoán sớm
Thăm khám sớm giúp phát hiện sớm các mảng xơ vữa trong động mạch. Nhờ đó, người bệnh kịp thời điều chỉnh lối sống, chế độ ăn uống và áp dụng điều trị để ngăn chặn bệnh tiến triển thành biến chứng nguy hiểm. Các kỹ thuật thăm khám chẩn đoán xơ vữa động mạch giai đoạn sớm thường đòi hỏi máy móc thiết bị hiện đại. Vì vậy, bạn nên đến các cơ sở y tế lớn để được chẩn đoán chính xác nhất.

Cải thiện chế độ ăn
Thực hiện chế độ ăn khoa học có thể giúp ngăn sự phát triển, thậm chí là tăng cường làm sạch các mảng xơ vữa trong lòng động mạch. Vậy nên, khi bị xơ vữa động mạch, bạn cần cải thiện chế độ ăn của mình bằng cách tăng cường những món ăn có lợi và loại bỏ thực phẩm có hại.

Dưới đây là một số lưu ý cho bạn:
- Tăng bổ sung hoa quả và rau xanh: Những thực phẩm này có thể giúp bạn tăng đào thải cholesterol và chất béo trung tính qua đường tiêu hóa. Nhờ đó, giảm giảm thiểu chất béo trong lòng mạch, giảm hình thành mảng xơ vữa.
- Sử dụng chất béo không bão hòa: Có nhiều trong cá béo và dầu của các loại hạt. Chất béo này giúp kéo các cholesterol xấu ra khỏi lòng mạch, từ đó hạn chế các mảng xơ vữa động mạch.
- Tăng cường các loại thịt trắng: Điều này giúp giảm áp lực lên cơ quan tiêu hóa và thành mạch, từ đó hạn chế sự xuất hiện của các bệnh tim mạch, đột quỵ. Bạn có thể sử dụng các loại thịt trắng như: thịt ức gà, thịt nạc lợn, thịt ngan, các loại cá béo,…
- Sử dụng sữa và chế phẩm sữa phù hợp: Bạn nên dùng các loại sữa tách kem, tách béo, sữa ít béo, sữa không đường, pho mát,… Những thực phẩm ít năng lượng này sẽ giúp bạn hạn chế được triệu chứng của xơ vữa động mạch.
- Loại bỏ thực phẩm có hại: Bao gồm: thực phẩm nhiều đường, nhiều muối, nhiều dầu mỡ,… Những thực phẩm này có thể làm tăng huyết áp, tăng bổ sung chất béo vào tuần hoàn, dẫn đến tăng cường phát triển mảng xơ vữa động mạch và gây biến chứng.
- Loại bỏ thực phẩm chứa chất kích thích: Thường gặp như: rượu, bia, thuốc lá, cà phê,… Những loại này có thể làm ảnh hưởng chức năng bài tiết của gan, thận và làm giảm chức năng tiêu hóa. Qua đó, tăng phát triển mảng xơ vữa động mạch, các bệnh lý tim mạch và bệnh tiêu hóa
☛ Tham khảo thêm: Top thực phẩm tốt ngăn ngừa xơ vữa động mạch
Thay đổi chế độ sinh hoạt

Thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh có thể khiến xơ vữa động mạch phát triển thành biến chứng nhanh hơn. Vì vậy, bạn cần chú ý tạo lập cho mình một chế độ sinh hoạt khoa học. Cụ thể:
- Tập thể dục mỗi ngày: Bạn nên dành khoảng 30 phút mỗi ngày để tập các bài thể dục như: đi bộ, chạy bộ, aerobic, yoga,… Những bài tập này giúp hệ tiêu hóa, hệ tim mạch của bạn hoạt động tốt hơn, nhờ đó hạn chế được ảnh hưởng do xơ vữa động mạch gây ra.
- Uống đủ nước: Nước giúp tăng đào thải cặn bã trong hệ tiêu hóa, tăng bài thải độc tố trong cơ thể và tăng tuần hoàn. Nhờ đó, giảm thiểu mảng xơ vữa hình thành và các cơ quan trong cơ thể, bao gồm hệ tim mạch hoạt động tốt hơn.
- Ngủ đủ giấc: Bạn nên ngủ tối thiểu 6 – 8 tiếng mỗi ngày. Giấc ngủ đủ giúp bạn có tinh thần thoải mái, giảm căng thẳng và giảm các tổn thương trên thành mạch. Đây là cách giúp ngăn chặn các mảng xơ vữa hình thành.
- Tránh căng thẳng quá mức: Stress kéo dài có thể khiến cơ thể tăng sản sinh các gốc tự do làm tổn thương thành mạch dẫn đến tăng hình thành mảng xơ vữa động mạch. Vì vậy, bạn hãy giữ tinh thần thoải mái, lạc quan để có một sức khỏe tốt hơn.
Fremo – Kiểm soát xơ vữa động mạch bằng thảo dược
Bạn hoàn toàn có thể ngăn chặn sự hình thành và phát triển bệnh xơ vữa động mạch nhờ kiểm soát tốt các chỉ số mỡ máu. Một trong số những phương pháp an toàn và hiệu quả nhất hiện nay là TPBVSK FREMO được phát triển từ công thức thảo dược của Viện Hàn lâm Khoa học & Công nghệ Việt Nam.

FREMO sở hữu thành phần 100% tự nhiên, an toàn tuyệt đối, không gây tác dụng phụ. Sản phẩm được nhiều chuyên gia lựa chọn để tư vấn cho người bệnh xơ vữa động mạch bởi những tác động vượt trội như:
- Ngăn mảng xơ vữa phát triển: Nhờ bộ ba thảo dược: Bụp giấm – giảo cổ lam- xạ đen giúp hỗ trợ ổn định chỉ số lipid máu. Tác dụng này được thể hiện qua nghiên cứu của PGS. TS Lê Minh Hà cùng cộng sự. Kết quả cho thấy chế phẩm của ba thảo dược trên có khả năng giảm cholesterol 41,37%, Triglycerid 41,63%, LDL 27,77%, làm tăng HDL 9.87%.
- Cải thiện sức khỏe tim mạch: Nhờ thành phần cao táo mèo và cao hoàng ba có tác dụng giúp giãn mạch, hạ huyết áp, điều hòa nhịp tim và chống kết tập tiểu cầu.
- Giảm tổn thương thành mạch: Được tạo ra bởi tác dụng chống oxy hóa của hai dược liệu là: nga truật và xạ đen. Hoạt chất trong hai dược liệu này có tác dụng thu dọn gốc tự do giúp hạn chế tổn thương trên nội mạc thành động mạch. Nhờ đó, ngăn chặn mảng xơ vữa mới xuất hiện.
Sự vượt trội của FREMO được tính bằng hiệu quả tạo ra cho người bệnh xơ vữa động mạch. Theo đó, sản phẩm có hiệu quả tương đương với các thuốc điều trị xơ vữa động mạch phổ thông. Bên cạnh đó, sản phẩm hoàn toàn an toàn, không gây tác dụng phụ khi sử dụng lâu dài. Người bệnh cũng dễ dàng mang theo và sử dụng nhờ dạng bào chế viên nang.
BẤM VÀO ĐÂY để đặt giao FREMO tại nhà
Tìm nhà thuốc có bán Fremo chính hãng của Viện Hàn lâm KH & CN Việt Nam TẠI ĐÂY
Phát hiện triệu chứng xơ vữa động mạch chỉ là bước đầu tiên trong quá trình điều trị bệnh. Việc quan trọng là bạn cần nhanh chóng thăm khám và thực hiện điều trị theo đúng chỉ định của bác sĩ. Chỉ cần bình tĩnh và có biện pháp xử trí kịp thời, bạn hoàn toàn có thể ngăn chặn được những nguy cơ do xơ vữa động mạch gây ra.
Tài liệu tham khảo:
https://www.webmd.com/heart-disease/what-is-atherosclerosis
https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/atherosclerosis
https://www.msdmanuals.com/vi/chuy%C3%AAn-gia/r%E1%BB%91i-lo%E1%BA%A1n-tim-m%E1%BA%A1ch/x%C6%A1-v%E1%BB%AFa-%C4%91%E1%BB%99ng-m%E1%BA%A1ch/x%C6%A1-v%E1%BB%AFa-%C4%91%E1%BB%99ng-m%E1%BA%A1ch