Xét nghiệm Cholesterol – ý nghĩa các chỉ số!

Cholesterol là một chất béo quan trọng nhưng nếu tăng quá cao sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Chính vì thế, chúng ta nên chủ động tầm soát mỡ máu bằng cách xét nghiệm Cholesterol, giúp đo lường và đánh giá nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Cùng tìm hiểu rõ hơn về chỉ số này trong bài viết dưới đây ngay nhé!

Cholesterol là gì?

Cholesterol là một trong ba loại chất béo chính bao gồm Cholesterol, Triglyceride và Phospholipid, có mặt ở tất cả các tế bào trong cơ thể. Không chỉ đóng vai trò dự trữ năng lượng, Cholesterol còn là nguyên liệu cấu tạo nên nhiều hormone quan trọng như Progesterone, Estrogen,…

Cholesterol được tổng hợp thông qua 2 nguồn chính là ngoại sinh (từ dầu thực vật, mỡ động vật) và nội sinh (sản xuất tại gan).Trong cơ thể, Cholesterol sẽ kết hợp với Protein hình thành phức hợp Lipoprotein là HDL – Cholesterol và LDL – Cholesterol:

• HDL – C hay còn gọi là “mỡ tốt”, có vai trò vận chuyển chất béo xấu trong lòng mạch đến gan và đào thải ra ngoài bằng đường mật. N
• Ngược lại, LDL – C lại chính là nguyên nhân gây ra sự lắng đọng Cholesterol tại thành mạch, nên được biết đến như một loại “mỡ xấu”.

HDL – C giảm và LDL – C tăng là nguyên nhân gây ra hàng loạt biến chứng nguy hiểm về tim mạch như tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, đột quỵ…

☛ Chi tiết hơn: Mọi điều cần biết về Cholesterol!

Xét nghiệm Cholesterol là gì?

Xét nghiệm Cholesterol là một quy trình kiểm tra nồng độ, chỉ số Cholesterol toàn phần, HDL – C, LDL – C và Triglyceride ở trong máu. Kết quả xét nghiệm làm cơ sở đánh giá tình trạng rối loạn lipid máu, nguy cơ hình thành mảng vữa xơ động mạch, nghiên cứu chức năng của gan và hỗ trợ chẩn đoán các bệnh lý liên quan.

Nồng độ Cholesterol và Triglyceride thay đổi tăng cao rất dễ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như tăng huyết áp, bệnh mạch vành, đột quỵ. Chính vì thế, định lượng Cholesterol được xem là một xét nghiệm quan trọng để phát hiện và điều trị sớm rối loạn lipid máu ở những đối tượng có nhiều nguy cơ.

Điều gì ảnh hưởng đến xét nghiệm Cholesterol?

Chỉ số xét nghiệm Cholesterol sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, khiến cho kết quả không thực sự chính xác. Một vài nguyên nhân khiến cho giá trị này thay đổi có thể kể đến như:

Nguyên nhân gây tăng Cholesterol máu

• Chế độ ăn uống: Tuy chỉ chiếm một phần nhỏ nhưng nếu tiêu thụ quá nhiều chất béo xấu như bơ sữa, nội tạng và da động vật, thịt đỏ,… có thể làm tăng Cholesterol trong máu.
• Cân nặng: Lượng calo dư thừa sẽ chuyển hóa thành chất béo dự trữ ở lớp mỡ dưới da. Vậy nên, cân nặng liên quan trực tiếp đến nồng độ Cholesterol, gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
• Tuổi và giới tính: Ở người trưởng thành có sự khác nhau giữa nồng độ Cholesterol của nam và nữ. Cụ thể, dưới 50 tuổi thì mức Cholesterol ở nữ cao hơn nam giới còn sau 50 tuổi thì ngược lại.
• Một số bệnh lý như hội chứng thận hư, bệnh tim mạch, tắc mật, đái tháo đường,… cũng gây ra tăng Cholesterol máu.

Nguyên nhân gây giảm Cholesterol máu

• Chế độ ăn uống: Không cung cấp đủ các chất béo cần thiết, có nhiều trong cá hồi, cá thu, cá mòi, trứng, mè, lạc,…
• Bệnh lý suy giảm hệ miễn dịch như HIV/AIDS, thiếu máu tan máu, viêm gan nặng,…khiến cho cơ thể luôn trong tình trạng thiếu nguyên liệu để tổng hợp Cholesterol.
• Bệnh lý giảm hấp thu gồm suy dinh dưỡng, cắt một phần ruột non,… dẫn đến việc Cholesterol ngoại sinh (chiếm 80% tổng lượng Cholesterol) không được đi vào cơ thể.
• Căng thẳng quá mức cũng là nguyên nhân dẫn đến rối loạn chuyển hóa, gây giảm Cholesterol trong máu.

Xét nghiệm Cholesterol được thực hiện như thế nào?

Xét nghiệm Cholesterol được thực hiện trên bệnh phẩm máu, thường được thực hiện qua các bước như sau:

Bước 1: Lấy máu tĩnh mạch

Trước khi đưa kim tiêm vào, kỹ thuật viên sẽ sát trùng và thắt dây garo trên vị trí lấy máu khoảng 3 khoát tay. Việc này giúp cho các tĩnh mạch nổi rõ và quy trình lấy máu được diễn ra thuận lợi hơn.

Thông thường, mỗi loại xét nghiệm  sẽ cần khoảng 2ml máu, được rót nhẹ nhàng từ ống tiêm vào lọ có chất hóa học chuyên dụng. Dây garo sẽ được tháo ra trước rút kim tiêm và bệnh nhân buộc phải giữ bông khô trong vòng 2 phút để máu không chảy ra ngoài.

Bước 2: Đưa vào máy xét nghiệm

Định lượng Cholesterol được thực hiện tại phòng xét nghiệm của cơ sở y tế. Phương pháp mà các bệnh viện đang sử dụng là Enzyme so màu, thông qua hàng loạt các phản ứng liên tiếp nhau. Người thực hiện là bác sĩ hoặc kỹ thuật viên chuyên ngành Hóa Sinh, cài đặt và chạy máy để cho ra kết quả chính xác.

Bước 3: Đọc kết quả và tư vấn, kê đơn

Kết quả định lượng Cholesterol sẽ được trả về tại phòng khám đối với bệnh nhân ngoại trú. Tại đây, bác sĩ sẽ đánh giá và đưa ra các nhận xét về tình trạng mỡ máu của bạn. Dựa vào sự thay đổi các chỉ số quan trọng, bạn có thể phải cải thiện lối sống sinh hoạt của mình hoặc sử dụng thuốc tùy theo mức độ của bệnh.

Ý nghĩa của các chỉ số xét nghiệm Cholesterol

Khi xét nghiệm mỡ máu, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện cả 4 thành phần quan trọng bao gồm Cholesterol toàn phần, HDL – C, LDL – C và Triglyceride. Sự thay đổi của những chỉ số này góp phần đánh giá tình trạng máu nhiễm mỡ, đồng thời phân tầng nguy cơ tim mạch trên từng bệnh nhân.

Cholesterol toàn phần

• Bình thường: <200 mg/dL (5,1 mmol/L) – Nguy cơ mắc bệnh mạch vành rất thấp. Nên duy trì ổn định ở mức độ này.
• Ngưỡng báo động: 200 – 239 mg/dL (5,1 – 6,2 mmol/L) – Cần có sự cải thiện về lối sống sinh hoạt, chế độ ăn uống hằng ngày.
• Tăng cao: ≥240 mg/dL (6,2 mmol/L – Cho thấy bạn có nguy cơ mắc xơ vữa động mạch, nguyên nhân dẫn đến hàng loạt biến chứng trầm trọng về tim mạch.

☛ Tham khảo thêm: Định lượng Cholesterol toàn phần 

HDL – Cholesterol

• Bình thường: >50 mg/dL (>1.3mmol/L) – Xác suất gây ra xơ vữa động mạch là rất thấp.
• Ngưỡng báo động: <40 mg/dL (<1 mmol/L) – HDL Cholesterol giảm đồng nghĩa với việc chất béo dư thừa không được đào thải, ứ đọng và làm tổn thương lòng mạch.

☛ Tham khảo thêm: HDL – Cholesterol tốt làm cách nào để tăng?

LDL – Cholesterol

• Bình thường: <130 mg/dL (<3,3 mmol/L)
• Ngưỡng báo động: >160 mg/dL (>4.1mmol/L) – Tăng trong các trường hợp rối loạn lipid máu, béo phì, xơ vữa động mạch,…

☛ Tham khảo thêm: LDL – Cholesterol xấu làm cách nào để giảm?

Đây là một chỉ số vô cùng quan trọng cần được theo dõi chặt chẽ, bởi LDL – C tăng cao sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ,… LDL – Cholesterol cũng chính là mục tiêu điều trị trong hầu hết các trường hợp rối loạn lipid máu.

Triglyceride

• Bình thường: < 100 mg/dL (1,7 mmol/L)
• Ngưỡng báo động: 150 – 199 mg/dL (1,7 – 2 mmol/ L)
• Tăng cao: 200 – 499 mg/dL (2 – 6 mmol/L)
• Tăng rất cao: >500 mg/dL (6 mmol/L)

Triglyceride không thuộc nhóm Cholesterol nhưng là một thành phần cực kỳ quan trọng để đánh giá và theo dõi tình trạng mỡ máu. Chỉ số này tác động trực tiếp đến nồng độ HDL – C và LDL – C trong cơ thể, khi tăng cao gây ra nhiều biến chứng về tim mạch, tiểu đường, tăng huyết áp,…

☛ Tham khảo thêm: Chỉ số Triglyceride khi nào gây nguy hiểm?

Những ai cần xét nghiệm Cholesterol?

Theo viện Tim, Phổi và Máu Hoa Kỳ (NHLBI), xét nghiệm Cholesterol là một xét nghiệm sàng lọc và được thực hiện lần đầu tiên trong độ tuổi 9 – 11, sau đó lặp lại mỗi 5 năm/ lần.

Các khuyến cáo của NHLBI cũng chỉ ra rằng, đối với nam giới từ 45 – 65 tuổi và nữ giới 55 – 65 tuổi nên thực hiện xét nghiệm 1 – 2 năm/ lần. Đặc biệt, người trên 65 tuổi ở cả 2 giới cần định lượng Cholesterol máu đều đặn hằng năm.

Với những đối tượng có nguy cơ cao dưới đây, bạn cần xét nghiệm mỡ máu với tần suất nhiều hơn, khoảng 1 – 2 lần/ năm để chẩn đoán cũng như đánh giá hiệu quả điều trị:

• Người có bố mẹ hoặc con cái mắc bệnh tim mạch, rối loạn lipid máu.
• Thừa cân: Đánh giá bằng chỉ số BMI (trọng lượng cơ thể)/ (chiều cao x chiều cao)> 23
• Người bị các bệnh nền như tiểu đường, tăng huyết áp,…
• Có chế độ ăn uống không lành mạnh, tiêu thụ quá nhiều chất béo xấu từ đồ ăn chiên rán, bơ sữa, nội tạng động vật,…
• Những đối tượng nghiện thuốc lá, nghiện rượu,… cũng cần chủ động tầm soát Cholesterol đều đặn và sớm nhất.

Làm thế nào để kiểm soát nồng độ Cholesterol máu?

Nếu bạn thuộc nhóm đối tượng có nguy cơ mắc rối loạn lipid máu, đừng nên quá lo lắng mà hay chủ động kiểm soát Cholesterol bằng những phương pháp đơn giản như:

Xây dựng chế độ ăn hợp lý

Để xây dựng một chế độ ăn hợp lý, bạn cần cân bằng ba loại dưỡng chất chính cho cơ thể theo tỷ lệ tinh bột : chất béo : chất đạm = 13 : 4 : 3. Ngoài ra, bạn cũng nên lưu ý một số vấn đề sau:

• Tăng cường vitamin và khoáng chất có trong rau xanh, ớt chuông, cà rốt, bắp cải, cam, chanh, bưởi,…
• Thay thế Protein động vật bằng các loại đậu đa dạng như đậu nành, đậu xanh, đậu đen,…
• Sử dụng các thực phẩm chứa nhiều chất béo tố và Omega – 3 có trong cá hồi, cá thu, cá ngừ, hạt óc chó, hạt lanh, dầu oliu,…
• Hạn chế tối đa các chất béo có hại trong bơ, sữa và chế phẩm từ sữa, thịt đỏ, da và nội tạng động vật,…
• Tuyệt đối tránh xa những đồ ăn, thức uống có quá nhiều đường tinh chế như nước ngọt, trà sữa, bánh quy, snack,…

☛ Tham khảo thêm: 11 thực phẩm chứa Cholesterol tốt cho sức khỏe

Tăng cường vận động mỗi ngày

Tập thể dục không chỉ giúp cho cơ thể săn chắc, ngăn ngừa nguy cơ béo phì mà còn giúp bạn duy trì ổn định chỉ số xét nghiệm Cholesterol một cách hiệu quả. Không  cần phải đến phòng tập, chỉ với những thói quen nhỏ hằng ngày như đi bộ, đạp xe, bơi lội,.. là bạn đã có thể đốt cháy mỡ thừa trong cơ thể rồi!

Hãy duy trì việc rèn luyện sức khỏe ít nhất 30 phút mỗi ngày, 4 – 5 ngày mỗi tuần để luôn tràn đầy năng lượng, tăng cường sức khỏe tim mạch bạn nhé!

Thay đổi những thói quen xấu

Một số thói quen xấu ảnh hưởng gián tiếp đến nồng độ Cholesterol cần phải thay đổi từ ngay bây giờ bao gồm:

• Lười vận động khiến cho cơ thể dễ dàng tích tụ mỡ thừa, chất béo xấu lắng đọng lại trong máu gây xơ vữa động mạch.
• Hút thuốc lá mang đến hàng loạt căn bệnh nghiêm trọng trong đó có rối loạn lipid máu. Khói thuốc chứa nhiều chất độc hại có khả năng tổn thương thành mạch, gây ra các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ,…
• Nghiện rượu khiến cho chức năng gan ngày càng suy giảm. Trong khi đó, gan chính là bộ máy tổng hợp và phân giải chất béo, rất dễ gây ra rối loạn lipid máu.

Sử dụng thuốc Tây

Nếu chỉ số mỡ máu của bạn không đạt được mục tiêu điều trị sau 2 – 3 tháng cải thiện bằng những phương pháp trên, bác sĩ có thể sẽ kê cho bạn một số loại thuốc bổ sung như:

Statin: Được đánh giá là loại thuốc đầu tay trong điều trị rối loạn lipid máu. Statin có tác dụng giảm LDL – C đồng thời tăng HDL – C, điều hòa mỡ máu vô cùng hiệu quả. Tuy nhiên, khi sử dụng bạn cần cân nhắc khi kết hợp cùng nhóm thuốc khác bởi Statin sẽ gây ra tác dụng phụ như tiêu cơ vân, suy gan, suy thận,…

Fibrate: Có tác dụng ức chế quá trình sinh tổng hợp Trigyceride tại gan, làm giảm Cholesterol xấu từ đó ngăn ngừa nguy cơ xơ vữa động mạch. Bên cạnh đó, Fibrate cũng an toàn hơn Statin khi phối hợp với các nhóm thuốc khác. Tác dụng không mong muốn của thuốc bao gồm rối loạn đông máu, giảm tiểu cầu, tăng men gan, nhược cơ,…

Niacin: Hay còn được gọi là Vitamin PP, có tác dụng giảm Triglyceride và LDL – Cholesterol. Cũng như Statin, Niacin có khả năng gây ra nhiều tác dụng phụ khi phối hợp thuốc nên bạn cần lưu ý kỹ tư vấn của bác sĩ trước khi sử dụng.

Fremo – thảo dược kiểm soát mỡ máu hiệu quả

Hiểu được mối lo ngại và bận tâm của bệnh nhân rối loạn lipid máu, Viện Hàn lâm Khoa học & Công nghệ Việt Nam đã nghiên cứu thành công sản phẩm kiểm soát mỡ máu Fremo. Từ ba dược liệu chính là Bụp giấm, Xạ đen, Giảo cổ lam, Fremo tuyệt đối an toàn với người dùng, không gây ra tác dụng phụ kể cả khi sử dụng trong thời gian dài.

Không chỉ vậy, sản phẩm còn kết hợp nhiều loại thảo dược có hoạt tính sinh học cao như táo mèo, hoàng bá, nga truật,… mang đến kết quả đáng kinh ngạc: giảm Cholesterol 41,37%, Triglycerid 41,63%, LDL 27,77%, làm tăng HDL 9.87%. Đây là một ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc dự phòng các yếu tố nguy cơ về tim mạch.

Cơ chế tác động của Fremo trong điều hòa mỡ máu đó là ức chế quá trình sinh tổng hợp và tăng thải trừ lipid ra khỏi cơ thể. Điều này giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của căn bệnh, rất phù hợp cho những người xơ vữa động mạch, gan nhiễm mỡ, béo phì,…

BẤM VÀO ĐÂY để đặt giao FREMO tại nhà

Tìm nhà thuốc có bán FREMO của Viện Hàn lâm KH & CN Việt Nam Ở ĐÂY

Lời kết

Rối loạn lipid máu là một căn bệnh gây ra nhiều biến chứng trầm trọng về tim mạch, thế nhưng bạn có thể chủ động cải thiện tình trạng của mình. Hãy tầm soát căn bệnh bằng cách xét nghiệm Cholesterol thường xuyên, xây dựng một lối sống lành mạnh và khoa học từ ngay bây giờ bạn nhé!

Tham khảo thêm tại:

http://benhvienhuyencuchi.com/?p=2731

https://medlatec.vn/tin-tuc/vai-tro-cua-xet-nghiem-cholesterol-toan-phan-doi-voi-benh-nhan-tim-mach-s159-n17767